ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
Ο Αριστοτέλης γεννήθηκε το 384 π.Χ. στα Στάγιρα της Χαλκιδικής και πέθανε το 322 π.Χ. στη Χαλκίδα. Ο πατέρας του ο Νικόμαχος ήταν γιατρός και προόριζε τον Αριστοτέλη για διάδοχο της επαγγελματικής του δραστηριότητας. Ωστόσο, ο πατέρας του πέθανε όταν ο Αριστοτέλης ήταν περίπου δέκα ετών κι έτσι δεν ακολούθησε τον επαγγελματικό χώρο της ιατρικής. Στη συνέχεια ανατράφηκε από το θείο του τον Πρόξενο, ο οποίος τον δίδαξε ελληνικά, ρητορική και ποίηση. Στα 367 ο Αριστοτέλης μαθήτευσε στην Ακαδημία του Πλάτωνος στην Αθήνα, στην οποία αργότερα δίδαξε -σύμφωνα με το Διογένη το Λαέρτιο- ρητορική και διαλεκτική.Μελέτησε την ύλη, τις μεταβολές, την κίνηση, το χώρο, το χρόνο και το διάστημα. Συνέβαλλε καθοριστικά στην ανάπτυξη και εξέλιξη της αστρονομίας, της χημείας και αναμφισβήτητα της μαθηματικής επιστήμης.
Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν πως ασχολήθηκε με ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που απασχολούσαν και συνεχίζουν να απασχολούν όλους μας. Ένα από αυτά είναι και η φιλία. Ας δούμε πως ορίζει ο μεγάλος αυτός φιλόσοφος την έννοια της φιλίας και τι περιορισμούς θέτει: Αρχικά η φιλία σχετίζεται με τα έμψυχα μόνο όντα, έχει ανάγκη την αμοιβαιότητα και είναι πάντα φανερή. Αυτό που έχει όμως μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι η τριμερής διάκριση της φιλίας κατά τον Αριστοτέλη. Υπάρχουν λοιπόν τρία είδη φιλίας: η φιλία χρησιμότητας, η φιλία ευχαρίστησης και η αληθινή φιλία. Όσον αφορά την πρώτη κατηγορία πρόκειται για την επιδίωξη κάποιου προσωπικού κέρδους που ίσως προκύψει από την φιλία αυτή. Αυτή η φιλία εμπεριέχεται τις συναλλαγές. Πάμε τώρα στο δεύτερο είδος φιλίας που είναι αυτό της ευχαρίστησης: αυτή αναφέρεται στην φιλία μας για άτομα που μας προσφέρουν ευχαρίστηση, ίσως αφορά αυτή η κατηγορία και την ερωτική σχέση. Χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτής της φιλίας είναι ότι γεννιέται με μοναδικό κριτήριο την πρόκληση καλής διάθεσης. Θα μπορούσε να αναλογισθεί κανείς ποιο είναι το κακό με αυτό το είδος φιλίας; Γιατί δηλαδή να μην είναι χρηστό να αναπτύσσουμε φιλικές σχέσεις με άτομα τα οποία μας προκαλούν πρόσκαιρη ευχαρίστηση; Τόσο στην πρώτη όσο και στη δεύτερη κατηγορία οι φιλίες κάθε άλλο παρά ανιδιοτελής είναι αφού βασίζονται στην προσφορά ενός ανταλλάγματος , της ευχαρίστησης. Είναι κατακριτέες γιατί λόγο του χαρακτήρα τους με την πρώτη δυσκολία διαλύονται. Αυτές συναντώνται στους ηλικιωμένους επειδή τα τελευταία χρόνια της ζωής τους ζητούν πλέον μόνο την πρόσκαιρη ευχαρίστηση. Συναντώνται όμως και στους νέους που ζουν και αναλώνονται για την ηδονή, την απόλαυση και το «τώρα». Φτάνοντας στο τρίτο είδος φιλίας που ο φιλόσοφος διακρίνει, μιλάμε για την αληθινή φιλία, την φιλία κατ αρετήν. Αυτή είναι η φιλία αγαθών για τους αγαθούς με κοινό γνώμονα των πράξεων και των δυο, η ίδια η αρετή. Αυτή η κατηγορία είναι η πιο σταθερή και συνάμα η πιο σπάνια. Όμως σε αυτή τη φιλία ο καθένας από τους μέτοχους της επιθυμεί για χάρη του φίλου του, το αγαθό. Ο πραγματικός φίλος θα σε βοηθήσει αλλά και θα σε επιπλήξει ενώ θα είναι πρόθυμος να θυσιάσει ακόμη για τη ζωή του για σένα. Για την σύναψη τέτοιων φιλιών απαιτείται χρόνος και μόχθος ειδικότερα στη σημερινή πραγματικότητα που όλοι σκέφτονται και λειτουργούν με γνώμονα το προσωπικό συμφέρον. Δυστυχώς όλοι σήμερα επιδιώκουν να έχουν φιλίες που θα τους προσφέρουν οικονομική ενίσχυση ή επαγγελματική αποκατάσταση είτε την οποιαδήποτε άλλη σκοπιμότητα. Μόνο όμως ολοκληρωμένες προσωπικότητες και ηθικοί χαρακτήρες αναζητούν αληθινές και σταθερές φιλίες. Γιατί αυτοί δεν επαναπαύονται στην ευημερία της εποχής μας και την τεράστια πρόοδο που προσπαθούν να μας πείσουν ότι βιώνουμε. Αυτοί οι ανήσυχοι και ανυπότακτοι χαρακτήρες ανακάλυψαν- απλώς και μόνο επειδή ψάχνονται και αναζητούν το πραγματικό πίσω από την ουτοπία που μας πλασάρουν- πως σε μία κοινωνία πραγματικών φίλων ο ένας μεταδίδει στον άλλον το Αγαθό και όχι το ωφέλιμο. Έτσι οδηγούμαστε στην πάταξη της αδικίας και στην ευημερία του συνόλου.
AΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
Ο Αριστοτέλης γεννήθηκε το 384 π.Χ. στα Στάγιρα της Χαλκιδικής και πέθανε το 322 π.Χ. στη Χαλκίδα. Ο πατέρας του ο Νικόμαχος ήταν γιατρός και προόριζε τον Αριστοτέλη για διάδοχο της επαγγελματικής του δραστηριότητας. Ωστόσο, ο πατέρας του πέθανε όταν ο Αριστοτέλης ήταν περίπου δέκα ετών κι έτσι δεν ακολούθησε τον επαγγελματικό χώρο της ιατρικής. Στη συνέχεια ανατράφηκε από το θείο του τον Πρόξενο, ο οποίος τον δίδαξε ελληνικά, ρητορική και ποίηση. Στα 367 ο Αριστοτέλης μαθήτευσε στην Ακαδημία του Πλάτωνος στην Αθήνα, στην οποία αργότερα δίδαξε -σύμφωνα με το Διογένη το Λαέρτιο- ρητορική και διαλεκτική.Μελέτησε την ύλη, τις μεταβολές, την κίνηση, το χώρο, το χρόνο και το διάστημα. Συνέβαλλε καθοριστικά στην ανάπτυξη και εξέλιξη της αστρονομίας, της χημείας και αναμφισβήτητα της μαθηματικής επιστήμης.
Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν πως ασχολήθηκε με ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που απασχολούσαν και συνεχίζουν να απασχολούν όλους μας. Ένα από αυτά είναι και η φιλία. Ας δούμε πως ορίζει ο μεγάλος αυτός φιλόσοφος την έννοια της φιλίας και τι περιορισμούς θέτει: Αρχικά η φιλία σχετίζεται με τα έμψυχα μόνο όντα, έχει ανάγκη την αμοιβαιότητα και είναι πάντα φανερή. Αυτό που έχει όμως μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι η τριμερής διάκριση της φιλίας κατά τον Αριστοτέλη. Υπάρχουν λοιπόν τρία είδη φιλίας: η φιλία χρησιμότητας, η φιλία ευχαρίστησης και η αληθινή φιλία. Όσον αφορά την πρώτη κατηγορία πρόκειται για την επιδίωξη κάποιου προσωπικού κέρδους που ίσως προκύψει από την φιλία αυτή. Αυτή η φιλία εμπεριέχεται τις συναλλαγές. Πάμε τώρα στο δεύτερο είδος φιλίας που είναι αυτό της ευχαρίστησης: αυτή αναφέρεται στην φιλία μας για άτομα που μας προσφέρουν ευχαρίστηση, ίσως αφορά αυτή η κατηγορία και την ερωτική σχέση. Χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτής της φιλίας είναι ότι γεννιέται με μοναδικό κριτήριο την πρόκληση καλής διάθεσης. Θα μπορούσε να αναλογισθεί κανείς ποιο είναι το κακό με αυτό το είδος φιλίας; Γιατί δηλαδή να μην είναι χρηστό να αναπτύσσουμε φιλικές σχέσεις με άτομα τα οποία μας προκαλούν πρόσκαιρη ευχαρίστηση; Τόσο στην πρώτη όσο και στη δεύτερη κατηγορία οι φιλίες κάθε άλλο παρά ανιδιοτελής είναι αφού βασίζονται στην προσφορά ενός ανταλλάγματος , της ευχαρίστησης. Είναι κατακριτέες γιατί λόγο του χαρακτήρα τους με την πρώτη δυσκολία διαλύονται. Αυτές συναντώνται στους ηλικιωμένους επειδή τα τελευταία χρόνια της ζωής τους ζητούν πλέον μόνο την πρόσκαιρη ευχαρίστηση. Συναντώνται όμως και στους νέους που ζουν και αναλώνονται για την ηδονή, την απόλαυση και το «τώρα». Φτάνοντας στο τρίτο είδος φιλίας που ο φιλόσοφος διακρίνει, μιλάμε για την αληθινή φιλία, την φιλία κατ αρετήν. Αυτή είναι η φιλία αγαθών για τους αγαθούς με κοινό γνώμονα των πράξεων και των δυο, η ίδια η αρετή. Αυτή η κατηγορία είναι η πιο σταθερή και συνάμα η πιο σπάνια. Όμως σε αυτή τη φιλία ο καθένας από τους μέτοχους της επιθυμεί για χάρη του φίλου του, το αγαθό. Ο πραγματικός φίλος θα σε βοηθήσει αλλά και θα σε επιπλήξει ενώ θα είναι πρόθυμος να θυσιάσει ακόμη για τη ζωή του για σένα. Για την σύναψη τέτοιων φιλιών απαιτείται χρόνος και μόχθος ειδικότερα στη σημερινή πραγματικότητα που όλοι σκέφτονται και λειτουργούν με γνώμονα το προσωπικό συμφέρον. Δυστυχώς όλοι σήμερα επιδιώκουν να έχουν φιλίες που θα τους προσφέρουν οικονομική ενίσχυση ή επαγγελματική αποκατάσταση είτε την οποιαδήποτε άλλη σκοπιμότητα. Μόνο όμως ολοκληρωμένες προσωπικότητες και ηθικοί χαρακτήρες αναζητούν αληθινές και σταθερές φιλίες. Γιατί αυτοί δεν επαναπαύονται στην ευημερία της εποχής μας και την τεράστια πρόοδο που προσπαθούν να μας πείσουν ότι βιώνουμε. Αυτοί οι ανήσυχοι και ανυπότακτοι χαρακτήρες ανακάλυψαν- απλώς και μόνο επειδή ψάχνονται και αναζητούν το πραγματικό πίσω από την ουτοπία που μας πλασάρουν- πως σε μία κοινωνία πραγματικών φίλων ο ένας μεταδίδει στον άλλον το Αγαθό και όχι το ωφέλιμο. Έτσι οδηγούμαστε στην πάταξη της αδικίας και στην ευημερία του συνόλου.
AΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου